J.R.D TATA Information In Marathi

 J.R.D TATA Information In Marathi 

जन्म : 29 जुलै 1904, पॅरिस, फ्रान्स

मृत्यू : 29 नोव्हेंबर 1993, जिनेव्हा, स्वित्झर्लंड

कार्यक्षेत्र : उद्योगपती, टाटा समूहाचे माजी अध्यक्ष 

22 may 2023

J.R.D TATA Information In Marathi

जहांगीर रतनजी दादाभॉय टाटा उर्फ जे.आर.डी. टाटा हे भारतीय उद्योजक होते. आधुनिक भारताची औद्योगिक पायाभरणी करणाऱ्या उद्योगपतींमध्ये त्यांचे नाव सर्वोच्च आहे. भारतातील पोलाद, अभियांत्रिकी, हॉटेल्स, विमान आणि इतर उद्योगांच्या विकासात त्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. जेआरडी टाटा यांनी देशातील पहिली व्यावसायिक विमानसेवा ‘टाटा एअरलाइन्स’ सुरू केली, जी नंतर 1946 मध्ये ‘एअर इंडिया’ झाली. 'J.R.D TATA Information In Marathi'या योगदानासाठी जेआरडी टाटा यांना भारतातील विमान वाहतूक उद्योगाचे जनक मानले जातात. देशाच्या विकासात त्यांचे अतुलनीय योगदान लक्षात घेता, भारत सरकारने त्यांना 1955 मध्ये पद्मविभूषण आणि 1992 मध्ये देशातील सर्वोच्च नागरी पुरस्कार ‘भारतरत्न’ देऊन सन्मानित केले.

Social media 

आपल्या कार्यक्षम नेतृत्वामुळे त्यांनी टाटा समूहाला देशातील आघाडीच्या उद्योगसमूहात रुपांतरित केले आणि कर्मचाऱ्यांच्या कल्याणासाठी अनेक योजना सुरू केल्या, ज्या नंतर भारत सरकारने स्वीकारल्या. त्यांनी आठ तास कामकाजाचा दिवस, मोफत वैद्यकीय मदत, कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी योजना आणि कामगार अपघात भरपाई योजना टाटा समूहाच्या कंपन्यांमध्ये प्रथमच भारतात आणल्या. अशा प्रकारे जेआरडी टाटा यांनी भारतीय कॉर्पोरेट जगात प्रथम कॉर्पोरेट गव्हर्नन्स आणि सामाजिक विकास योजना सुरू केल्या.जेआरडी टाटा भारतातील वैमानिक परवाना मिळवणारे पहिले व्यक्ती होते.

जे. आर. D. टाटा यांचा जन्म 29 जुलै 1904 रोजी पॅरिसमध्ये झाला. ते वडील रतनजी दादाभाई टाटा आणि आई सुझान ब्रीरे यांचे दुसरे अपत्य होते. त्यांचे वडील रतनजी हे देशातील आघाडीचे उद्योगपती जमशेटजी टाटा यांचे चुलत भाऊ होते. त्यांची आई फ्रेंच होती, म्हणून त्यांनी आपले बालपण फ्रान्समध्ये घालवले आणि फ्रेंच त्याची पहिली भाषा बनली. त्यांनी कॅथेड्रल आणि जॉन कॉनन स्कूल, मुंबई येथून सुरुवातीचे शिक्षण घेतले आणि नंतर अभियांत्रिकीचे शिक्षण घेण्यासाठी ‘युनिव्हर्सिटी ऑफ केंब्रिज’ मध्ये गेले. त्यांना फ्रेंच सैन्यात एक वर्ष सक्तीचे लष्करी प्रशिक्षणही मिळाले होते.

जे.आर.डी. टाटा यांचा टाटा समूहात प्रवेश

जे. आर. D. टाटा हे 1925 मध्ये टाटा अँड सन्समध्ये प्रशिक्षणार्थी म्हणून रुजू झाले.परिश्रम, दूरदृष्टी आणि चिकाटीने ते 1938 मध्ये भारतातील सर्वात मोठ्या टाटा सन्स उद्योगसमूहाचे चेअरमन बनले.त्यांनी पदभार सांभाळला तेव्हा टाटा सन्स उद्योगसमूहाच्या 14 कंपन्या होत्या. टाटांच्या काळात 91 कंपन्यांची भर पडली.J.R.D TATA Information In Marathi रसायन, वाहन, चहा, माहिती, हॉटेले आणि तंत्रज्ञान अश्या नवीन क्षेत्रांत त्यांनी टाटा उद्योगसमूहाचा विस्तार केला. उद्योग क्षेत्रातील यशासह, ते उच्च नैतिक मानकांसाठी आणि कर्मचारी कल्याण आणि सामाजिक सुरक्षिततेशी संबंधित धोरणांच्या अंमलबजावणीसाठी ओळखले जातात. यातील बरेच कार्यक्रम नंतर भारत सरकारने कायदे म्हणून अंमलात आणले.

Social media 

सामाजिक कार्यक्रम

ते 50 वर्षांहून अधिक काळ ‘सर दोराबजी टाटा ट्रस्ट’चे विश्वस्त होते आणि त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली राष्ट्रीय महत्त्वाच्या अनेक संस्था स्थापन केल्या. टाटा समाजविज्ञान संस्था (टीआयएसएस), टाटा मूलभूत संशोधन संस्था (टीआयएफआर), टाटा मेमोरियल सेंटर (आशियाचे पहिले कर्करोग रुग्णालय) आणि नॅशनल सेंटर फॉर परफॉर्मिंग आर्ट्स या प्रमुख संस्था आहेत.

टाटा मोटर्सची स्थापना 1945 मध्ये त्यांच्या नेतृत्वाखाली झाली आणि त्यांनी 1948 मध्ये भारताची पहिली आंतरराष्ट्रीय विमान कंपनी म्हणून ‘एअर इंडिया इंटरनॅशनल’ सुरू केली. 1953 मध्ये भारत सरकारने त्यांना एअर इंडियाचे चेअरमन आणि इंडियन एअरलाइन्स बोर्डाचे संचालक म्हणून नियुक्त केले.पुढील 25 वर्षे ते या पदावर राहिले.

Social media 

त्यांनी टाटा समूहाच्या कर्मचाऱ्यांच्या हितासाठी अनेक फायदेशीर धोरणे राबवली.कामगारांच्या सहभागासाठी आणि कंपनीच्या कार्यात ज्ञान मिळवण्यासाठी त्यांनी ‘कर्मचारी कंपनी व्यवस्थापक संपर्क’ हा कार्यक्रम सुरू केला. त्यांच्या नेतृत्वाखाली टाटा समूहाने कर्मचाऱ्यांच्या कल्याणासाठी दूरगामी योजना राबवल्या.टाटा समूहाच्या कंपन्यांनी दररोज आठ तास काम, मोफत वैद्यकीय मदत आणि अपघात विमा योजना यासारख्या योजना स्वीकारल्या."J.R.D TATA Information In Marathi" पुढे या योजना भारतीय केंद्र शासनाने सर्व उद्योग-व्यवसायांसाठी कायदेशीर रित्या बंधनकारक केल्या

टाटांना त्यांच्या हयातीत अनेक पुरस्कार मिळाली. भारतीय केंद्रशासनातर्फे त्यांना इ.स. १९५७ साली पद्मविभूषण पुरस्काराने गौरवण्यात आले, तर इ.स. १९९२ साली त्यांना भारतरत्न हा भारतातील सर्वोच्च नागरी सन्मानाने भूषवण्यात आले.

२०१२ मध्ये झालेल्या आऊटलुक इंडियाच्या ‘द ग्रेटेस्ट इंडियन’ या आंतरराष्ट्रीय सर्वेक्षणामध्ये टाटा सहाव्या क्रमांकावर होते.

नोव्हेंबर २९ इ.स. १९९३ साली वयाच्या ८९ व्या वर्षी जिनेव्हा, स्वित्झर्लंड येथे वृद्धापकाळाने त्यांचे निधन झाले.